Onderhoudsgeld of alimentatie is een financiële bijdrage die een persoon aan een andere persoon betaalt. Meestal is dit na een scheiding of na het beëindigen van een samenlevingscontract. Er zijn twee verschillende soorten onderhoudsgeld, namelijk kinderalimentatie en partneralimentatie. Hieronder gaan we onder andere dieper in op wat alimentatie precies is, wie er recht of heeft en hoe het berekend wordt.
Wat is onderhoudsgeld of alimentatie?
Onderhoudsgeld of alimentatie is een som geld die regelmatig aan een persoon wordt betaald omdat deze niet voldoende in zijn eigen behoeften kan voorzien. Meestal is dit een verwante of (ex-)familielid zoals een kind, ouder of ex-partner. Onderhoudsgeld of alimentatie kan afgesproken zijn in een akkoord tussen beide personen, zoals in een samenlevingsakkoord, of tot stand gekomen zijn door een uitspraak van een rechter.
Soorten onderhoudsgeld
Er bestaan twee soorten alimentatie: alimentatie voor kinderen en alimentatie voor een ex-echtgenoot.
Onderhoudsgeld voor kinderen
Voor de berekening van het onderhoudsgeld voor kinderen kijkt men naar de kosten van het kind en de inkomsten de ouder. Elke ouder is verplicht bij te dragen in de kosten van de opvoeding, opleiding en huisvesting van een kind. Bij deze kosten wordt een onderscheid gemaakt tussen gewone en buitengewone kosten. Daarnaast houdt men rekening met de tijd die elke ouder met het kind doorbrengt.
Onderhoudsgeld voor een ex-echtgenoot
Het doel van onderhoudsgeld voor een ex-echtgenoot is om de financiële ongelijkheid na een scheiding te verminderen. Dit is zeker het geval wanneer een van de partners financieel afhankelijk was van de andere partner tijdens het huwelijk.
De berekening van het onderhoudsgeld gebeurt onder andere op basis van de behoeften van de ex-partner die onderhoudsgeld wil ontvangen, de inkomsten en middelen van beide ex-partners en de duur van het huwelijk. De berekening van het onderhoudsgeld is een complex proces dat altijd individueel door de rechtbank bekeken wordt. Er bestaan geen vaste formules of bedragen voor onderhoudsgeld.
Voor ongehuwden of ex-partners die feitelijk of wettelijk samenwoonden, bestaat er geen alimentatieplicht, tenzij dit in een samenlevingscontract werd afgesproken.
Onderhoudsgeld voor ouders en grootouders
Kinderen blijven zelfs als zij gehuwd zijn levensonderhoud verschuldigd aan hun ouders en eventuele grootouders. Ook de schoonkinderen zijn in principe onderhoudsplichtig ten aanzien van behoeftige schoonouders.
Als u als ouder, schoonouder of grootouder hierop beroep wilt doen, moet u kunnen aantonen dat u behoeftig bent. Dit betekent dat u zelf onvoldoende inkomsten of middelen heeft om een menswaardig leven te hebben. In de berekening van het onderhoudsgeld wordt ook altijd gekeken naar de financiële draagkracht van de kinderen, schoonkinderen of kleinkinderen die moeten betalen.
Bent u ouder dan 65 jaar en heeft u onvoldoende financiële middelen om rond te komen? Dan kan u aanspraak maken op een inkomensgarantie. Dit wordt net zoals uw pensioen voorzien door de Federale Pensioendienst.
Berekening alimentatie voor kinderen
Om het bedrag van onderhoudsgeld voor kinderen te bepalen, kijkt men onder andere naar:
- De financiële middelen van de ouders: Dit omvat alle netto beroepsinkomsten en alle netto inkomsten uit roerende of onroerende goederen.
- De verblijfsregeling: Voor de ouder bij wie de kinderen meer verblijven zullen de dagelijkse kosten namelijk zwaarder doorwegen.
- De kosten: Hierbij maakt men een onderscheid tussen verblijfsgebonden (bijv. voeding, kleding, huisvesting,…) en niet-verblijfsgebonden kosten (bijv. medische kosten, opleidingskosten, hobby’s,…).
- De leeftijd van de kinderen
Betaling alimentatie
De datum voor de betaling van de alimentatie wordt vastgelegd in een overeenkomst of vonnis.
Heeft u nog geen overeenkomst of vonnis? Bij voorkeur betaalt de persoon de alimentatie enkele dagen na ontvangst van zijn of haar salaris.
Wat als u de afgesproken alimentatie niet ontvangt?
Is er sprake van achterstallig onderhoudsgeld? Dan kan u een aanvraag indienen bij de Dienst voor alimentatievorderingen of DAVO. Als onderdeel van de Federale Overheidsdienst Financiën biedt DAVO een oplossing wanneer:
- U in de armoede belandt door het niet betalen van uw ex-partner van het onderhoudsgeld
- De gerechtelijke uitspraken en notariële aktes niet worden uitgevoerd
DAVO zal na uw aanvraag het maandelijks onderhoudsgeld (en het achterstallig onderhoudsgeld) opeisen bij de onderhoudsplichtige en eventueel voorschotten op het maandelijks onderhoudsgeld aan u betalen.
Onderhoudsgeld belastingen
Fiscaal maakt met een onderscheid tussen onderhoudsgeld dat wordt ontvangen of betaald.
Ontvangt u onderhoudsgeld?
Dit bedrag wordt beschouwd als een gewoon inkomen en moet bijgevolg aangeven worden in uw belastingaangifte. Dit kan in vak VI. Er zijn aparte codes voor regelmatig ontvangen onderhoudsgeld, voor onderhoudsgeld dat is toegekend met terugwerkende kracht, enz.
Deze ontvangen onderhoudsuitkeringen zijn belastbaar ten belope van 80% van het bedrag. Dit betekent dat u 80% van het ontvangen bedrag moet aangeven bij de belastingen. Vermeld daarbij steeds de naam en het adres van de persoon die het onderhoudsgeld heeft betaald.
Moet u onderhoudsgeld betalen?
Onder bepaalde voorwaarden zijn de betaalde alimentatiebedragen aftrekbaar van uw belastbaar inkomen. Dit betekent dat u het bedrag van de alimentatie kan aftrekken bij het berekenen van uw belastingen. De aftrekbaarheid is beperkt tot 80% van het betaalde bedrag.
Alimentatie België
Er zijn verschillende soorten alimentatie of onderhoudsgeld. De meest voorkomende zijn onderhoudsgeld voor kinderen of een ex-partner, maar het is ook mogelijk dat u in het levensonderhoud van uw behoeftige ouder, schoonouder of grootouder moet voorzien. De berekening gebeurt individueel door de rechtbank.
Heeft u recht op onderhoudsgeld maar wordt dit niet of te laat betaald? Dan kan u DAVO contacteren. Dit kan door langs te gaan in een van de DAVO-kantoren of door het webformulier in te vullen.
