Wanneer u van plan bent om een kind te adopteren in België, komt hier heel wat bij kijken. Niet alleen zal u veel papierwerk moeten invullen, maar er is ook een redelijk lange wachttijd. In dit artikel bespreken we wat adoptie precies inhoudt, hoe het proces verloopt en wat allemaal mag verwachten.
Wat is adoptie?
Adoptie is de aanname van een kind. De familieband met de biologische ouders is gebroken en er wordt een nieuwe, wettelijk geldende band gesmeed met de adoptieouders.
Er zijn verschillende soorten adoptie en afhankelijk hiervan kan het proces makkelijker of juist moeilijker zijn.
Binnenlandse vs buitenland adoptie en gekend vs ongekend kind
Wanneer u kiest voor binnenlandse adoptie, gaat het over een kind dat in België verblijft. Bij een buitenlandse adoptie verblijft het kind in het buitenland.
De meeste binnenlandse adopties in België zijn van gekende kinderen. Dat wil zeggen dat een ouder een stiefzoon of -dochter adopteert. U kan ook een ongekend Belgisch kind adopteren, maar dat is zeer zeldzaam.
Gewone vs volle adoptie
Bij een gewone adoptie heeft het kind geen recht op enig nalatenschap van de familie van de adoptieouders. Deze rechten blijven behouden bij de biologische familie. Een gewone adoptie kan nog herroepen worden.
Kiest u voor een volle adoptie? Dan krijgt het kind dezelfde rechten en plichten bij de adoptieouders. Alsof het kind daar oorspronkelijk ook geboren is. Deze vorm is enkel mogelijk bij minderjarigen en kan niet meer herroepen worden.
Wie mag adopteren in België?
Er zijn uiteraard enkele voorwaarden aan verbonden om een kind te mogen adopteren. Zo moet u
- Minstens 25 jaar oud zijn (er is geen maximum leeftijd)
- Minstens 15 jaar ouder zijn dan het kind dat u wil adopteren
- Verplicht het voorbereidingsprogramma hebben gevolgd
- Geschikt verklaard zijn door de familierechtbank
Wilt u als koppel adopteren? Dan moet u of gehuwd zijn, of wettelijk samenwonen of al minstens 3 jaar feitelijk samenwonen.
De adoptieprocedure
Aanmelding en registratie
De eerste stap is om het aanmeldingsformulier in te vullen en door te geven aan Kind en Gezin. Dit kan via mail naar adoptie@opgroeien.be of via de post naar het volgende adres: Hallepoortlaan 27, 1060 Brussel.
Uw aanmelding komt dan bij het VCA (Vlaams Centrum voor Adoptie) terecht en u krijgt een nummer ter identificatie. U krijgt ook steeds een bevestiging van uw aanmelding en eerste informatie over de mogelijkheden van het VCA.
Infosessie
Zodra uw aanmelding is bevestigd, wordt u ook uitgenodigd voor een infosessie. De sessie duur twee halve dagen of 8 uur in totaal. U krijgt hierin informatie over alle verschillende aspecten van adoptie. Denk hierbij aan de procedure zelf, maar ook de verschillende kansen en risico’s. Hierdoor zou u na de infosessie een goed beeld moeten hebben of het iets voor u is of niet.
Zet u de procedure graag verder? Dan moet u dat binnen de 60 dagen na de sessies aangeven bij het VCA aan de hand van het formulier dat u heeft meegekregen bij de infosessie.
Na uw bevestiging krijgt u een vragenlijst om in te vullen. Neem de tijd om deze vragenlijst grondig in te vullen. Uw antwoorden zullen namelijk bepalend zijn of u kan doorstromen of niet.
Voorbereiding
Jaarlijks kunnen er maximaal 30 kandidaat-adoptieouders starten aan de voorbereiding. Bent u verkozen? Dan mag u deelnemen aan de voorbereidingssessies. Hierin krijgt u diepere informatie over adoptie, zoals hechting, rouw, voorgeschiedenis en de ontwikkeling van adoptiekinderen.
U moet het programma, dat 3 dagen duurt, binnen het jaar na de uitnodiging hebben gevolgd, anders wordt uw procedure stopgezet.
Na de voorbereidingssessies krijgt u een attest waarmee u naar de familierechtbank kan om een maatschappelijk onderzoek te laten starten.
Maatschappelijk onderzoek
Wanneer u de voorbereiding voltooid heeft, moet u binnen het jaar een verzoekschrift indienen bij de griffie van de familierechtbank.
Zorg dat u zeker volgende documenten bijvoegd bij uw aanvraag:
- Attest van voorbereiding
- Een uittreksel uit het strafregister
- Een afschrift van uw geboorteakte
- Een bewijs als koppel. Dit kan een huwelijksakte, verklaring van wettelijke samenwoning of bewijs zijn dat jullie al 3 jaar samenwonen
- Bewijs van woonst en nationaliteit
Zodra uw documenten binnen zijn, zal de familierechter een maatschappelijk onderzoek starten via een tussenvonnis. Hiervoor moet u uw levensverhaal uitschrijven en een vragenlijst invullen die u beide bezorgt aan de Dienst voor Maatschappelijk Onderzoek (DMO).
Vervolgens wordt u door hen gecontacteerd om 4 gesprekken vast te leggen bij een maatschappelijk medewerker en psycholoog. Na deze gesprekken ontvangt u een verslag van het DMO met advies over uw geschiktheid om te adopteren. Dit moet u dan opsturen naar het VCA met een medisch attest van uw huisarts bijgevoegd.
Geschiktheidsvonnis
Op basis van het verslag van het maatschappelijk onderzoek, zal de familierechter beslissen of u mag adopteren of niet. Indien nodig, kan u zelf nog documenten of argumenten meenemen naar de rechtbank om de beslissing van de rechter te bevorderen.
Het vonnis dat wordt uitgesproken is 4 jaar geldig (kan verlengd worden). Bij een negatief vonnis, krijgt u een maand de tijd om in beroep te gaan.
Het vonnis en het verslag worden opgestuurd naar het de Federale Centrale Autoriteit en het VCA.
Bemiddeling
Wanneer u geschikt bent verklaart door de familierechter, kan u kiezen of u een bemiddelingsovereenkomst afsluit met een adoptiedienst of dat u gaat voor een zelfstandige adoptie.
Binnenlandse adoptie met bemiddelingsovereenkomst
Zodra u uw geschiktheidsvonnis heeft ontvangen, kan u zich aanmelden bij Adoptiehuis. Dit doet u door een scan van uw vonnis te mailen naar info@adoptiehuis.be. Er volgt een intakegesprek waarin het verdere adoptieproces wordt besproken, alsook de lengte van de wachtlijst.
Daarna kan er een contract worden afgesloten. Hierin wordt de procedure, kostprijs, duur en gewaarborgde dienstverlening omschreven. Zodra het aan u is, wijst de adoptiedienst u een kindje toe.
Nadat het kind wordt geplaatst in het adoptiegezin, komt de adoptiedienst nog regelmatig langs om vragen te beantwoorden en te ondersteunen waar nodig. Zodra de geboorteouder(s) toestemming hebben gegeven dat het kind bij u mag blijven, kan u bij de familierechtbank een verzoekschrift indienen tot adoptie.
Doorheen het verdere leven van het adoptiekind blijft de adoptiedienst beschikbaar.
Zelfstandige adoptie
Wanneer u kiest voor zelfstandige adoptie, zal u zelf het adoptiekanaal moeten voorstellen aan de VCA. Dit is de manier waarop de adoptieprocedure zal verlopen inclusief alle personen die hierbij zullen tussenkomen.
Dit soort van adoptie wordt enkel gebruikt bij buitenlandse adopties. We verwijzen u hiervoor naar het artikel over buitenlandse adopties.
Hoe lang duurt het adoptieproces?
Voor binnenlandse adoptie hangt de wachttijd af van het aantal kandidaat-adoptieouders én van het aantal kinderen dat wordt afgestaan. Momenteel moet u rekenen op een doorlooptijd van 9 à 10 jaar, maar weet dat dit kan oplopen.
Met welke kosten moet u rekening houden?
Er zijn verschillende kosten verbonden aan een adoptieproces:
- Informatiesessie: 25 euro
- Voorbereidingssessie: 250 euro
- Verzoekschrift voor de familierechtbank: 165 euro
- Bemiddeling door de adoptiedienst: 7500 euro
Binnenlandse adoptie in België
Wilt u een kind uit het buitenland adopteren, dan moet u zich eerst voorbereiden in België alvorens u op een lijst kan komen te staan in het herkomstland naar keuze. Voor meer informatie of ondersteuning, kan u steeds terecht bij Kind & Gezin (078 150 100) of bij de VCA (02 533 14 76). Voor meer informatie of ondersteuning, kan u steeds terecht bij Kind & Gezin (078 150 100) of bij de VCA (02 533 14 76).
